gürcü alfabesi ne demek?
Gürcü Alfabesi
Gürcü alfabesi, Gürcüce dilini yazmak için kullanılan üç farklı yazı sisteminin ortak adıdır:
- Asomtavruli (ასომთავრული): En eski Gürcü alfabesidir ve genellikle büyük harf olarak kabul edilir. Dini metinlerde ve başlıklarda kullanılmıştır. Kökeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı bilim insanları Arami alfabesinden türediğini düşünmektedir.
- Nuskhuri (ნუსხური): Asomtavruli'den sonra geliştirilen ve daha yuvarlak hatlara sahip olan alfabedir. Genellikle küçük harf olarak kabul edilir ve dini metinlerde Asomtavruli ile birlikte kullanılmıştır (Mkhedruli'deki büyük harf/küçük harf kullanımına benzer bir şekilde).
- Mkhedruli (მხედრული): Modern Gürcü alfabesidir ve günümüzde yaygın olarak kullanılan alfabedir. Hem büyük (მთავრული) hem de küçük (მცირე) harf formları bulunur.
Genel Özellikler:
- Alfabe, ünsüzler ve ünlüler için ayrı harflere sahiptir.
- Soldan sağa doğru yazılır.
- Harflerin çoğu Gürcüceye özgüdür ve diğer alfabelerde benzer karşılıkları bulunmaz.
- Harf sayısı zaman içinde değişmiş olsa da, günümüzde Mkhedruli alfabesi 33 harften oluşur.
- Harflerin sıralaması sabittir ve her harfin kendine özgü bir sayısal değeri vardır (eskiden kullanılırdı).
- Gürcü alfabesi, Gürcistan'ın ulusal kimliğinin önemli bir parçasıdır ve UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras olarak kabul edilmektedir.
Alfabelerin Karşılaştırması:
Alfabe | Dönem | Kullanım Alanı | Harf Yapısı |
---|
Asomtavruli | ~MÖ 5. yüzyıl - MS 9. yüzyıl | Dini metinler, epigrafiler | Büyük Harf |
Nuskhuri | ~MS 9. yüzyıl - MS 11. yüzyıl | Dini metinler (Asomtavruli ile birlikte) | Küçük Harf |
Mkhedruli | ~MS 11. yüzyıl - günümüz | Modern Gürcüce, resmi belgeler, yayınlar | Büyük/Küçük Harf |
Kategoriler